Tựa sách có liên quan đến những điều Trâm chia sẻ trong tập 3 của podcast Sách và Sống – Hôm nay trâm nghe thấy tình yêu: Ông Già Và Biển Cả (tác giả Ernest Hemingway), Lão Già Mê Đọc Truyện Tình (tác giả Luis Sepulveda).
Bạn có thể đặt mua Ông Già Và Biển Cả (tác giả Ernest Hemingway) phiên bản sách giấy ở đây hoặc phiên bản sách nói ở đây. Còn đây là cuốn sách Lão Già Mê Đọc Truyện Tình (tác giả Luis Sepulveda), đến nay chỉ mới có phiên bản sách giấy thôi.
Như thường lệ, hôm nay mình cũng thu âm vào ban đêm. Vừa mới kết thúc vài công việc cá nhân cũng là thời điểm mình thoải mái nhất. Trùng hợp có một sự kiện nho nhỏ nhắc nhớ mình về niềm đam mê chia sẻ, vậy nên mình muốn nhân lúc tràn đầy cảm hứng như thế này, tiến hành thu âm tập Podcast hôm nay.
Chuyện là ban nãy khi đang ở trong một lớp học online, một cô em trong bookclub gọi điện cho mình để nói rằng chủ đề hôm nay mọi người thảo luận là về tình yêu và bỗng nhiên mọi người nhớ đến mình. Điều này đã khiến mình rất vui, bởi vì Đam Mê và Tình Yêu là hai chủ đề mà mình luôn cảm thấy có rất nhiều năng lượng khi nói về. Khi có dịp được đọc hoặc xem những cuốn sách, những bộ phim hay vở kịch liên quan đến chủ đề này thì ấn tượng mình nhận được luôn rất sâu đậm. Đó là lý do mà ngay khi nhận được cuộc gọi của cô em ấy, mình đã quyết định chủ đề của Podcast hôm nay sẽ là Tình yêu.
Khi nói đến tình yêu, hẳn nhiên có rất nhiều cách để tiếp cận. Ta có thể tìm thấy trong âm nhạc, trong sách vở, thơ ca, hội họa. Riêng với mình hôm nay, khi nghĩ về Tình yêu, mình đã nhớ ngay đến hai tác phẩm, đó là Ông Già Và Biển Cả – mình vừa nghe sách nói gần đây, và cuốn Lão Già Mê Đọc Truyện Tình – mình đã đọc sách giấy cách đây gần một năm.
Cuốn Lão Già Mê Đọc Truyện Tình là một cuốn sách rất mỏng thôi, nhưng mình nhớ thời điểm đang đọc nó là một ngày mà mình có cuộc hẹn mời bạn bè sang nhà chơi. Lúc đó mình còn vài dòng cuối sách và mình còn mong là bạn bè đừng tới nữa để mình đọc cho xong cuốn sách này. Bởi vì sức hút và tình yêu thấm đẫm trong từng câu chữ mà tác giả sử dụng thật sự khiến mình bị lay động. Tình yêu ở đây không chỉ là tình yêu đôi lứa. Và khi nghĩ tới hai chữ Tình Yêu thì trong tâm trí mình mặc nhiên nghĩ tới một thứ “tình” rất lớn lao. Trong bối cảnh cuốn sách này, tình yêu mà mình thấy rõ nhất chính là tình yêu thiên nhiên và tình yêu giữa người với người.
Xin được chia sẻ ở đây một vài trích dẫn mà mình đã ghi chú lại vì cảm thấy quá tâm đắc.
(Xin nói thêm về bối cảnh của cuốn sách kể về một lão già vì hoàn cảnh đưa đẩy mà đã sống với một bộ tộc Shuar – một bộ tộc ít người ở Nam Mỹ. Trong suốt thời gian đó, lão đã học được rất nhiều bài học từ sự hồn nhiên, bộc trực của những con người nơi đây):
“Lão giống như người Shuar, nhưng vẫn không phải là một trong số họ. Đó là lý do tại sao thỉnh thoảng lão phải ra đi: vì họ đã giải thích cho lão, rằng tốt hơn cả là lão không trở thành một trong số họ. Họ muốn trông thấy lão, muốn có lão ở bên, nhưng cũng muốn cảm nhận được sự vắng mặt của lão, nỗi buồn khi không được nói chuyện với lão, và niềm hạnh phúc trong tim mình khi lại thấy lão xuất hiện.”
“Khi sống với người Shuar, lão chẳng cần đến một câu chuyện tình nào để hiểu được tình yêu. Vì được một người đàn ông Shuar dâng tặng một trong những người vợ của anh ta, đó là thứ tình yêu trong trẻo mà kết cục của nó, không gì khác, vẫn là tình yêu. Không sở hữu, và không cả lòng ghen. Nushiño nói với lão: “Không ai trói buộc được tiếng sét và không ai lấy được cho riêng mình cái sung sướng vô ngần của người khác vào khoảnh khắc được tự do.”
Những đoạn văn quá đẹp! Nó không chỉ nói về tình yêu mà còn về sự tự do, niềm vui trong veo và giản dị. Đến hôm nay, không nhớ là lần thứ bao nhiêu đọc lại, mình vẫn cảm nhận được đầy đủ sự hồn nhiên mà thấm đẫm tình yêu thương trong đó.
Tác phẩm thứ hai mình muốn đề cập trong Podcast lần này là Ông Già Và Biển Cả của tác giả Ernest Hemingway. Đây không chỉ là một cuốn sách cực kỳ nổi tiếng mà nó còn đặc biệt bởi nó là tác phẩm cuối cùng mà Ernest Hemingway đã viết khi còn sống nhưng tận khi ông đã qua đời nó mới được xuất bản. Nhân vật “ông già” trong câu chuyện này cũng là một lão già vô cùng thú vị. Tình yêu của ông dành cho thiên nhiên, dành cho biển cả, dành cho công việc đánh bắt cá, mình đều cảm nhận được rất rõ ràng. Chẳng hạn như ông già xem biển cả như một người phụ nữ. Một số ngôn ngữ nước ngoài có các mạo từ dùng để phân biệt giống đực và giống cái. Người khác thường dùng mạo từ giống đực khi nói về biển, thì ông già trong tác phẩm này lại dùng mạo từ giống cái để gọi biển cả, cứ như trong mắt ông, biển là một người phụ nữ dịu dàng, đáng yêu.
Bên cạnh đó, hành trình đi biển của ông già cũng rất đặc biệt. Đôi khi ông có những chuyến đi kéo dài hàng chục ngày lênh đênh trên biển mà không đánh bắt được con cá nào. Thế nhưng, những khoảnh khắc ông ngắm chim bay, cá lượn, hay khi ông thả hồn vào từng con sóng, khiến mình cảm thấy phải may mắn lắm mới có thể ngồi cùng ông trên một con thuyền để thưởng ngoạn những phong cảnh như vậy.
Ông không chỉ làm bạn với thiên nhiên, mặt nước hay chim trời, ông còn làm bạn với cả những “con mồi” của mình – những chú cá mà ông sẽ phải săn, phải bắt. Điển hình trong cuốn sách là một con cá lớn mà ông xem như người anh em vì đã cùng ông giằng co, chiến đấu bao ngày trên biển. Ông nhìn thấu sự điềm tĩnh của nó, khâm phục sự không sợ hãi của nó, phân tích từng hướng di chuyển đầy tự tin của nó và học hỏi từ nó rất nhiều. Khi nghĩ đến việc phải tấn công con cá này, phải giết hại nó, phải thu hoạch nó như một chiến lợi phẩm, ông già ấy đã nghĩ đến vô số điều đẹp đẽ xung quanh mình và thầm biết ơn vì chúng ta không phải mỗi ngày đi giết mặt trời, mặt trăng và những vì sao.
Mình đã nghĩ: Ồ, làm thế nào Hemingway có được những liên tưởng thi vị như vậy?
Trong mắt ông, con cá này đẹp đến mức ông thậm chí tự hỏi những người sẽ ăn con cá này liệu có xứng đáng với vẻ cao quý và phong độ của nó hay không.
Ông đã tự trả lời là không.
Nội dung tập Podcast hôm nay của mình chỉ đến đây thôi. Không có thông điệp quá dài, hãy cứ xem như đây là một dịp mà mình ngồi xuống đọc sách cùng các bạn. Hay như một đặc tính của người Shuar mà tác giả Luis Sepúlveda mô tả trong Lão Già Mê Đọc Truyện Tình: Người Shuar luôn rời đi sau một câu chuyện kể. Mục đích là để họ tránh những câu hỏi dễ dẫn đến những lời dối trá.
Dù mình biết là hiện tại không có ai đặt câu hỏi để mình phải nói dối, nhưng cũng xin phép học hỏi người Shuar: rời đi sau khi kể xong câu chuyện tình yêu ngày hôm nay. Để nếu như các bạn cũng đang nghe tập Podcast này vào buổi đêm muộn như mình lúc này, thì cũng có thể nhẹ nhàng rời đi, chìm vào giấc ngủ với thật nhiều tình yêu.
Cảm ơn các bạn.
Ngoài Spotify và Apple Podcasts, các bạn cũng có thể nghe podcast Sách và Sống tại app Fonos, Maika và nhiều nền tảng podcast khác.
