Tựa sách có liên quan đến những điều Trâm chia sẻ trong tập podcast Sách và Sống thứ 64 là Bẫy Hạnh Phúc – Ngừng Vật Lộn Và Bắt Đầu Sống của tác giả Russ Harris.
Chúng ta thường tự hỏi, sống là gì? Và tại sao nhiều lúc mình cảm thấy như đang “vật lộn với cuộc sống” hơn là đang thật sự sống? Tập podcast này là những chia sẻ của Trâm sau khi đọc cuốn sách Bẫy Hạnh Phúc – Ngừng Vật Lộn Và Bắt Đầu Sống của tác giả Russ Harris. Bạn có thể tìm đọc sách giấy ở đây hoặc tìm nghe sách nói có bản quyền ở đây. Bạn cũng có thể xem thêm sách hay được Trâm giới thiệu ở Tiệm yêu sách.
Cuốn sách giới thiệu về liệu pháp “chấp nhận và cam kết” trong tâm lý học, nhưng Trâm chọn không đi sâu vào lý thuyết, mà chỉ giữ lại những suy nghĩ thực tế, giản dị mà sâu sắc – đúng như tinh thần của podcast Sách & Sống.
Tác phẩm khiến Trâm suy ngẫm về hai hiểu lầm phổ biến khiến con người hiện đại mệt mỏi hơn với cuộc sống.
1. Hiểu lầm: “Hạnh phúc là điều bình thường”
Khi tin rằng hạnh phúc là trạng thái mặc định, thì mỗi khi cảm thấy không hạnh phúc, ta lại lo lắng, tự trách, thậm chí nghĩ rằng có gì đó sai ở mình. Nhưng sự thật là cuộc sống là một chuỗi đa dạng của cảm xúc: vui vẻ, buồn bã, giận dữ, sợ hãi, yêu thương… không hề cố định và chẳng thể luôn tươi sáng.
Giống như thời tiết: không ai kỳ vọng rằng mỗi ngày đều phải nắng đẹp. Mùa xuân, hạ, thu, đông cứ thế luân chuyển – và ngay cả trong một mùa, cũng có vô vàn khoảnh khắc khác nhau. Cuộc sống cũng vậy. Mỗi ngày không thể là một mùa xuân kéo dài mãi mãi. Việc chấp nhận quy luật tự nhiên của cảm xúc – thay vì cưỡng ép mình lúc nào cũng phải “ổn” – là cách đầu tiên để ngừng vật lộn với đời sống.
2. Hiểu lầm: “Nếu không hạnh phúc, bạn là người kém cỏi”
Trong thời đại mạng xã hội, thật dễ để so sánh. Người khác có vẻ thành công hơn, hạnh phúc hơn, rực rỡ hơn – khiến ta tự đánh giá thấp mình khi không thấy vui. Nhưng thực tế là: cuộc sống luôn khó khăn và đầy thử thách. Không ai – dù giàu có, tài năng hay viên mãn đến đâu – có thể thoát khỏi những lúc khổ đau, mỏi mệt. Họ có thể không kể, hoặc chỉ kể khi đã đi qua được nỗi buồn ấy.
Không có mối quan hệ nào luôn vui vẻ. Không có công việc nào mãi thuận lợi. Không ai bước trên hành trình mà không một lần gục ngã. Và chính vì vậy, việc cảm thấy không hạnh phúc không làm bạn kém cỏi – mà là điều rất đỗi bình thường của việc làm người.
Vậy thì, làm sao để bắt đầu sống nhẹ nhàng hơn?
Với Trâm, câu trả lời là:
“Không còn tin rằng hạnh phúc là điều mặc định. Và không còn nghĩ rằng mình kém cỏi nếu không hạnh phúc.”
Khi từ bỏ hai niềm tin đó, ta sẽ bao dung hơn với mình, với đời, với những người quanh ta. Ta sẽ biết rằng: ai cũng có những cuộc chiến thầm lặng. Và ngay cả niềm vui hôm nay, cũng là kết quả của những ngày mưa gió không ai thấy.
Thái độ sống này có thể hơi giống với triết lý khắc kỷ – nơi ta không để cảm xúc lấn át lý trí, và học cách chấp nhận những điều không thể kiểm soát. Nó không tiêu cực, cũng chẳng buông xuôi, mà là một cách sống thuận theo tự nhiên – nhẹ nhàng mà vẫn đầy tỉnh thức.
