Kể từ lần đầu biết đến sách nói (audio book – dạng sách âm thanh, nội dung sách được truyền đạt thông qua giọng nói), vào tháng 10/2020, nghe sách nói đã trở thành thói quen thường nhật của mình trong gần 4 năm qua, thậm chí có thể nói là… bị nghiện.
Chính vì có sự xuất hiện của sách nói trong đời mà giờ đây, khi nói về sách, mình ít khi dùng “đọc sách” như trước kia. Thay vào đó, mình dùng “thưởng thức sách”. Bởi mình có thể thưởng thức một cuốn sách bằng một trong hai (hoặc cả hai) hình thức là đọc sách giấy và nghe sách nói.
App sách nói đầu tiên mình dùng là Voiz FM, sau đó từ năm 2021 bắt đầu nghe thêm app Fonos. Hiện tại chỉ 2 app này đã đáp ứng đủ nhu cầu nghe sách của mình nên mình chưa tìm kiếm thêm nguồn khác, dù tại Việt Nam cũng đã xuất hiện thêm một số bên sản xuất sách nói.
Tình yêu sách đang nguội lạnh bỗng được hâm nóng lại
Thú thật dù yêu thích sách từ nhỏ nhưng kể từ sau khi tốt nghiệp đại học rồi đi làm, số lượng sách mình đọc hằng năm ngày càng ít đi. Chưa kể sau này còn có nhiều hình thức giải trí khác như mạng xã hội, phim, kịch… xâu xé, giành giật những quãng thời gian rảnh rỗi ít ỏi trong ngày. Nhờ có sách nói mà trong vài năm qua, mình đã hâm nóng lại tình yêu với sách.
Mình không đặt ra số lượng cụ thể tựa sách phải thưởng thức, nhưng trong bốn năm trở lại đây, mình thưởng thức trung bình hơn 20 cuốn sách/năm. Tất cả đều là sách hay và để lại dấu ấn sâu đậm, ít nhất là theo nhận định của mình. Vì nếu không thấy hay thì mình đã bỏ cuộc sau một hoặc vài chương đầu.
Khi đang viết bài này, tài khoản trên app Fonos của mình ghi nhận tổng thời lượng nghe sách là 2.278 giờ. Dù Fonos có nhiều nội dung âm thanh khác (như tóm tắt sách, thiền, truyện ngủ, nhạc chủ đề, podcast, thiếu nhi, podcourse… và cả ebook) nhưng mình chỉ nghe sách nói là chủ yếu. Tính ra trong gần 3 năm nghe sách nói trên Fonos, trung bình mỗi ngày mình nghe sách hơn 2 giờ đồng hồ.
Còn tài khoản trên app Voiz FM thì không thấy hiển thị tổng thời lượng nghe nên mình không rõ đã nghe được bao nhiêu giờ, nhưng mình nhớ đã từng nghe rất nhiều tựa sách hay trên app này, như Flow – Dòng Chảy (tác giả Mihaly Csikszentmihalyi), Cửa Hiệu Triết Học (tác giả Peter Worley), các sách về động lực sống của tác giả Anthony Robbins… Đặc biệt, mình yêu quý Voiz FM một phần bởi đây là app đã “se duyên” cho mình và sách nói (app cũng có nhiều nội dung khác nhưng mình ít nghe gì ngoài sách).
Hồi mới bắt đầu nghe sách nói bằng app Voiz FM, mình đã nghe xong cuốn sách Đắc Nhân Tâm (tác giả Dale Carnegie) chỉ trong vỏn vẹn 2 ngày. Đây là cuốn sách rất nổi tiếng về cách đối nhân xử thế mà mình đã biết từ khi còn nhỏ nhưng chưa bao giờ có đủ động lực để đọc. Có lẽ một phần là vì hồi nhỏ mình chủ yếu say mê đọc sách văn học, ít có hứng thú với các sách về kỹ năng nói riêng hay mọi thể loại sách non-fiction (không có cốt truyện) nói chung.
Chôn chân ở nhà mà không quá chồn chân
Đến quãng thời gian suốt ngày phải chôn chân ở nhà vì dịch bệnh Covid-19, mình càng thêm khắng khít với “người bạn” sách nói. Nhờ có “bạn” mà dù đôi chân ở yên trong nhà nhưng tâm trí mình được bay cao, bay xa đến rất nhiều vùng đất.
Những ngày đó, mình mở app Voiz FM gần như cả ngày để nghe Điệp Viên Hoàn Hảo X6 (tác giả Larry Berman), trọn bộ 4 cuốn Sử Ta – Chuyện Xưa Kể Lại (tác giả Nguyễn Như Mai, Nguyễn Quốc Tín, Nguyễn Huy Thắng), Cửa Hiệu Triết Học (tác giả Peter Worley), Hai Vạn Dặm Dưới Đáy Biển (tác giả Jules Verne)…
Đây cũng chính là thời điểm mình biết đến app sách nói thứ hai là Fonos, và gắn bó mãi đến tận bây giờ. Lúc ấy, như thể có thêm một chân trời sách nói mới mở ra trước mắt mình! Vì vấn đề bản quyền nên thường là mỗi tựa sách sẽ chỉ xuất hiện ở một trong hai app. Do đó, “bữa tiệc sách nói” hằng ngày của mình đã thêm đa dạng món ngon.
Trong những ngày giãn cách ấy, Fonos đã mang đến cho mình thêm những trải nghiệm tuyệt vời với các tựa sách Wabi Sabi – Thương Những Điều Không Hoàn Hảo (tác giả Beth Kempton), Sơ Học Luân Lý (tác giả Trần Trọng Kim), Bàn Về Cách Sống – Đối Thoại Giữa Triết Gia, Bác Sỹ Và Nhà Sư (tác giả Christophe Andre, Alexandre Jollien, Matthieu Ricard), Việt Nam Sử Lược (tác giả Trần Trọng Kim), những sách của học giả Thu Giang Nguyễn Duy Cần…
Cũng vì mê sách nói và đúng lúc đó công ty Fonos đang có nhu cầu tuyển dụng nên mình đã ứng tuyển (và may quá trúng tuyển rồi làm việc ở đây 2 năm, nhưng đó lại là một câu chuyện khác ahihi).
Sách nói thành món ăn tinh thần thường nhật
Giờ đây, ngày nào không nghe sách nói là ngày ấy mình thấy bứt rứt như thiếu một cái gì. Bằng một cách kỳ diệu nào đó, mình luôn tìm được những quãng thời gian phù hợp để nghe sách, chủ yếu kết hợp khi làm một việc gì đó đơn giản mà không cần dùng đến nỗ lực của trí não. Chẳng hạn như lúc làm việc nhà, lúc tắm gội, lúc ngồi trên xe đi đâu đó, lúc đi bộ hoặc chạy bộ, lúc đạp xe, trước giờ ngủ hoặc sáng sớm vừa thức giấc…
Đôi khi mình còn nhớ cả bối cảnh cụ thể lúc đang nghe một nội dung nào đó trong sách nữa. Ví dụ mình nhớ nghe câu chuyện về “hũ gạo cứu nhau” trong cuốn hồi ký Gánh Gánh… Gồng Gồng… của tác giả Xuân Phượng lúc mình đang ở trong một nhà sách và đứng giữa mấy hàng kệ rất vắng người để tìm mua một chiếc bìa cứng.
Thậm chí có nhiều cuốn sách dù đã nghe xong sách nói nhưng cảm thấy vẫn cần tham khảo lại trong tương lai, mình còn mua thêm sách giấy. Nghĩa là mình cảm thấy nội dung của cuốn sách đó xứng đáng để trả tiền hai lần. Phần lớn những cuốn như vậy là sách non-fiction, như Kinh Tế Học Thiêng Liêng (tác giả Charles Eisenstein), Thế Giới Đương Đại (tác giả Richard Haass, Think And Grow Rich (tác giả Napoleon Hill)…
Tóm lại, để tránh làm cho bài viết này dài đến vô tận, mình chỉ muốn nói là: mình thực sự rất biết ơn những công ty sản xuất sách nói đã tạo điều kiện cho mình hâm nóng và duy trì tình yêu với sách một cách thuận lợi và hơn nữa còn có nhiều trải nghiệm tuyệt vời!
Mong rằng sẽ ngày càng có thêm nhiều tựa sách hay được sản xuất thành dạng sách nói và mang đến ngày càng nhiều giây phút giải trí kết hợp vun bồi tri thức hữu ích cho mọi người, trong đó có mình, dĩ nhiên rồi.
