Có bao giờ bạn nghĩ, một cuốn sách không chỉ dành cho độc giả, mà còn là hành trình chữa lành chính tác giả? Tôi đã chọn đi cùng các chuyên gia, doanh nhân trên hành trình đó – với vai trò của một Book Advisor.
Từ nhỏ, tôi đã say mê với sách vở và chữ nghĩa. Còn nhớ những cuốn đầu tiên tôi đọc lúc 6-7 tuổi lại là… tiểu thuyết diễm tình 3 xu – như cách người lớn thường gọi. Không quan tâm, miễn có chữ là tôi ngấu nghiến đọc, từ sách báo tạp chí cho đến mẩu giấy gói bánh mì, gói xôi.
Những cuốn sách hay luôn thu hút tôi một cách kỳ lạ, đặc biệt là ở cái cách nó lưu giữ dấu ấn cá tính của người viết. Chỉ cần đọc cuốn thứ hai, tôi đã hiểu vì sao tác giả suy nghĩ và hành động như vậy. Bởi tôi đã xem tác giả là một người bạn thực sự của mình. Đọc sách vì thế giống như kết bạn và làm bạn với tác giả vậy.
Cộng hết những tác giả sách yêu thích, chắc tôi có đến vài chục người bạn cá tính và ưu tú nhất thế gian.
Sau 30 năm đọc sách và 15 năm làm báo, tôi được trò chuyện trực tiếp và gián tiếp cùng hàng trăm doanh nhân, chuyên gia. Tôi nhận ra: đến một lúc nào đó, ai cũng mang trong mình một câu chuyện đáng để viết thành sách. Nhưng không phải ai cũng đủ tự tin, kiên nhẫn và đủ người đồng hành để biến nó thành hiện thực.
Chính từ thôi thúc ấy, tôi chọn làm một nghề còn khá mới ở Việt Nam – Book Advisor (Cố vấn sách). Công việc này cho phép tôi lắng nghe, soi sáng “điểm mù” và cùng tác giả kiến tạo nên những cuốn sách mang tham vọng chạm tới cả trái tim lẫn khối óc người đọc.
Và điểm tựa đầu tiên trên hành trình này, không gì khác ngoài tình yêu sách.
Tôi thường nói vui: cái lỗi lớn nhất của mình là đã trót biết thế nào là một cuốn sách hay. Vì vậy, bản năng khiến tôi không thể chấp nhận làm ra một cuốn sách dở (ít nhất là trong tầm nhận thức của mình).
Hơn một thập kỷ làm báo đã cho tôi vốn sống đặc biệt: khả năng lắng nghe sâu, khơi gợi và hệ thống hoá để thấy “sợi chỉ đỏ” trong những trải nghiệm tưởng chừng rời rạc.
Tôi nhận ra, nhiều người tài giỏi lại không tự thấy giá trị trong hành trình của mình. Nhưng chỉ cần có người đồng hành, những sợi tơ mỏng manh có thể được dệt thành một tấm vải đẹp.
Trong vai trò Book Advisor, tôi không đứng ở vị trí một nhà văn đơn lẻ, mà linh hoạt giữa nhiều vai trò: phỏng vấn, chấp bút, biên tập, hay kết nối team-up với cộng sự. Mỗi người một thế mạnh – chiến lược, phỏng vấn, sử dụng câu chữ, kết nối sâu với trực giác, hệ thống hoá dữ liệu, truyền thông nhân hiệu… Khi kết hợp cùng nhau, chúng tôi tạo đòn bẩy để mỗi cuốn sách trở nên trọn vẹn và có sức sống dài lâu.
Tôi ngày càng thấm thía rằng: ai cũng có “điểm mù”. Tác giả có thể lãnh đạo trăm nhân sự, gây dựng doanh nghiệp từ con số 0, nhưng khi đứng trước trang giấy trắng lại nảy sinh hoài nghi: “Câu chuyện của tôi có đủ hay để viết thành sách?”, “Những gì tôi làm đã thật sự xứng đáng để chia sẻ?”…
Ở những khoảnh khắc ấy, vai trò Book Advisor trở nên quan trọng. Một cuốn sách hay không cần thêm điều gì mới lạ, mà chỉ cần sắp đặt lại vốn sống của một cuộc đời nghiêm túc thành câu chuyện có hồn.
Chính bản thân tôi cũng đã từng trải qua cảm giác đơn độc khi muốn tự viết sách: khởi đầu hăm hở, rồi dở dang ngay chương 1–2. Chính trải nghiệm ấy khiến tôi càng tin: viết sách một mình rất dễ bỏ cuộc.
Bất kỳ ai cũng cần một hình thức đồng hành – dù là cố vấn, chấp bút hay biên tập. Người đồng hành giống như một chiếc gương soi để tác giả thấy rõ giá trị và sứ mệnh của mình.
Viết sách, với tôi, còn là một hành trình chuyển hóa. Nhiều tác giả ban đầu chỉ mong có một cuốn sách để lại dấu ấn, nhưng sau quá trình đào sâu, họ tìm thấy vạn lần nhiều hơn.
Đó chính là sự thấu hiểu chính mình, sự sắp xếp lại hệ giá trị, và một cái nhìn mới về quãng đường đã qua. Cuốn sách vì thế không chỉ dành cho độc giả, mà còn là món quà chữa lành cho chính tác giả.
Với dự án cuốn sách The Book of Me mà chính tôi đang viết mỗi ngày, tôi càng thấy rõ điều đó. Tôi vừa có sự đồng hành của nhiều nhà đầu tư thiên thần – những người ngày thường rất ít khi tương tác mạng xã hội nhưng lại âm thầm quan sát và ủng hộ tôi – vừa được đi qua quá trình chuyển hóa toàn diện thân tâm trí. Hành trình này, với tôi mang nhiều ý nghĩa như một chú ve sầu đang lột xác vậy!
Làm cố vấn sách, tôi quen đứng sau cánh gà. Đa phần tác giả muốn giữ kín vai trò chấp bút, nên khó truyền thông rầm rộ từng dự án. Đôi khi, tôi thấy mình như người quay phim tài liệu: âm thầm theo sát, nắm từng khoảnh khắc, rồi ghép lại thành thước phim liền mạch.
Nhưng chính sự tin tưởng truyền miệng từ tác giả này đến tác giả khác lại là ánh sáng cho nghề. Tôi biết rõ giá trị công việc này: giúp câu chuyện của chuyên gia, doanh nhân hóa thân thành tác phẩm hữu hình, tồn tại theo năm tháng và truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ.
Thú thật, trên kệ sách yêu thích cực kỳ chọn lọc và tối giản của tôi, có đến 70–80% là ngoại văn. Tôi vẫn mong một ngày, những tựa sách hay do người Việt viết sẽ đứng vững trên kệ sách toàn cầu, với đa dạng đề tài. Và tôi muốn góp phần nhỏ bé cho điều ấy bằng công việc của một Book Advisor.
Không dừng lại ở đồng hành 1-1, tôi và các cộng sự đang ấp ủ khóa học đầu tiên về Book Advisor – nơi chúng tôi nỗ lực gói ghém lại kinh nghiệm và cách làm, để lan tỏa nghề này rộng rãi hơn, để có thêm nhiều “người đứng sau cánh gà” cùng chung tay dựng nên nhiều tác phẩm giá trị.
Và tôi biết, chặng đường này của chúng tôi mới chỉ vừa bắt đầu!
Cảm ơn hội Chuyên Gia Việt Nam AEV đã phát động phong trào viết để tôi có cơ hội một lần nghiêm túc ngồi xuống để kể đôi dòng về một trong những công việc thú vị nhất mà mình từng làm!
